Vụ xuân 2019, toàn tỉnh đã gieo cấy 19.470 ha lúa, đạt 103,8% kế hoạch. Trong đó, lúa lai 9.383 ha, đạt 102,6% kế hoạch, chiếm 48,2% tổng diện tích; nhóm lúa chất lượng cao đạt 3.045 ha, chiếm 15,6%, tăng 908 ha so với vụ xuân năm 2018. Đến thời điểm này, các huyện, thành phố đã cơ bản thu hoạch xong lúa xuân. Theo đánh giá sơ bộ của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vụ xuân năm nay các địa phương thắng lợi trên nhiều phương diện. Theo đó, không để sâu, bệnh hại bùng phát; không có diện tích lúa chín bị thiệt hại do mưa bão; năng suất lúa xuân bình quân ước đạt gần 60 tạ/ha. Với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”, bà con nông dân đã thu hoạch nhanh gọn, tránh thiệt hại do dông lốc, mưa bão và làm đất kịp gieo cấy vụ mùa.

Tại huyện Sơn Dương và Yên Sơn, năng suất lúa bình quân đạt trên 60 tạ/ha, trong đó khoảng 1.500 ha lúa chất lượng cao đã được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, nông dân rất phấn khởi... Mô hình liên kết trồng lúa Nhật giữa Công ty cổ phần Giống và vật tư nông lâm nghiệp Tuyên Quang đã mang lại lợi ích cho cả công ty và người nông dân thôn Đồng Thắm, xã Hoàng Khai (Yên Sơn). Theo nhiều hộ nông dân, lúa Nhật có năng suất cao, kháng sâu, bệnh hại, giá trị kinh tế cao. Làm lúa Nhật hiệu quả kinh tế cao hơn 500 - 600 nghìn đồng/sào so với một số giống lúa chất lượng cao khác. Việc liên kết sản lượng lúa bà con làm ra được công ty  bao tiêu toàn bộ sản phẩm nên yên tâm gắn kết. 

Bà con xã Lang Quán (Yên Sơn) thu hoạch lúa xuân trong niềm vui được mùa.

Vụ xuân 2019, toàn tỉnh gieo cấy 10.087 ha lúa thuần, trong đó có 3.045 ha lúa chất lượng cao như lúa Nhật, Tám thơm, Hương thơm. Đây là vụ có diện tích gieo cấy lúa chất lượng cao, lớn nhất từ trước đến nay. Lúa chất lượng cao là giống lúa rất mẫm cảm với thời tiết, sâu, bệnh hại trong khi thời tiết diễn biến hết sức phức tạp, tại thời điểm gieo cấy, chăm sóc lúa đợt 1, đợt 2, thời tiết ấm, tuy nhiên đến khi lúa làm đòng, trỗ bông thời tiết lại trở lạnh. Nhiệt độ cao, độ ẩm lớn thuận lợi cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt song cũng lại là điều kiện để sâu, bệnh hại phát sinh, lan rộng, như chuột, ốc bươu vàng, đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông... Song với sự tập trung chỉ đạo quyết liệt, các đơn vị chuyên môn bám sát, theo dõi, dự tính, dự báo chính xác; bà con nông dân chủ động thăm đồng thường xuyên, phát hiện sớm và có hướng xử lý sâu, bệnh hại kịp thời. Vụ xuân năm nay, tiếp tục được ghi nhận là vụ không có diện tích mất trắng do sâu, bệnh hại. 

Ngành Nông nghiệp thực hiện hiệu quả mô hình “3 giảm, 3 tăng” trong vụ xuân này, gồm, giảm phân hóa học, giảm công lao động, giảm giống; tăng năng suất, tăng chất lượng và tăng hiệu quả kinh tế trên phạm vi rộng. Bà Nguyễn Thị Phương Dung, cán bộ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh khẳng định, nếu như những năm trước bà con mạnh ai nấy làm, tùy tiện sử dụng giống, 1 cánh đồng 3 ha có đến 4-5 loại giống thì năm nay đã có sự thay đổi đáng kể, 1 cánh đồng chỉ có 2 - 3 giống chủ lực. Bà con cũng làm theo hướng dẫn, lựa chọn các giống có năng suất, chất lượng cao; khả năng chống chịu sâu, bệnh hại, đổ gẫy.

Đây cũng là vụ bà con nông dân tuân thủ khá tốt khung thời vụ, hầu hết diện tích lúa xuân được cấy trong khung thời vụ tốt nhất, tạo điều kiện cho ngành chuyên môn theo dõi, quản lý dịch hại. Đã có 50 mô hình sản xuất ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mới về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật được triển khai đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và tăng hiệu quả kinh tế, trong đó có 44 mô hình giống lúa; 6 mô hình ngô, với tổng diện tích 67,27 ha.

Những kinh nghiệm từ vụ xuân năm nay là bài học để các địa phương sẵn sàng bước vào vụ sản xuất mới với kết quả bội thu hơn.