Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Chuyển đổi số là xu hướng không thể đảo ngược, các bộ, ngành có trách nhiệm tiên phong, dẫn dắt - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Không thể "một bộ đi nhưng 4, 5 bộ khác đứng yên"
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng một trong những nguyên nhân gây ra khó khăn, vướng mắc trong chuyển đổi số là nhận thức chưa thực sự nghiêm túc, thông suốt của lãnh đạo một số bộ, ngành, gây khó khăn khi triển khai xuống địa phương các nhiệm vụ quản lý nhà nước, hướng dẫn thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.
Thới gian qua, công tác chuyển đổi số đã đạt được những kết quả ban đầu. Đến nay, việc thực hiện Đề án 06 đã kịp thời phục vụ, cung cấp 25 dịch vụ công thiết yếu cho người dân, doanh nghiệp; tạo lập những nền tảng, cơ sở quan trọng để thúc đẩy các ứng dụng công dân số, kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số.
"Quá trình chuyển đổi số đã mang lại những lợi ích hết sức to lớn với các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, trợ lý ảo, kết nối vạn vật, blockchain… từng bước hình thành hệ sinh thái số", Phó Thủ tướng đánh giá.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Chuyển đổi số phải chuyển động trước hết từ các bộ, ngành, một cách đồng bộ, không thể "một bộ đi nhưng 4, 5 bộ khác đứng yên". Các bộ, ngành cần đặt ra những mục tiêu, tiến độ cụ thể khi thực hiện chuyển đổi số trên cơ sở những nhiệm vụ được giao, nhất là trong cung cấp 25 dịch vụ công thiết yếu.
Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành làm rõ những khó khăn liên quan đến hành lang pháp lý; hạ tầng công nghệ, đường truyền (trục quốc gia, trục đến các bộ, ngành, địa phương); đào tạo, tập huấn lại nhân lực vận hành hệ thống chuyển từ môi trường cung cấp dịch vụ công trực tiếp sang trực tuyến. Từng bộ, ngành phải xác định thế mạnh, thời gian hoàn thành những nhiệm vụ được giao trong chuyển đổi số.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn trao đổi về tình hình triển khai 53 dịch vụ công trên Cổng Dịch vụ công quốc gia - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Trên 200 triệu hồ sơ được xử lý trực tuyến
Báo cáo kết quả thực hiện Đề án 06 của các bộ, ngành (từ tháng 12/2022 đến 5/6/2023), Đại tá Vũ Văn Tấn, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an), cho biết, tính đến ngày 31/5/2023, có 206,4 triệu hồ sơ đồng bộ trạng thái xử lý trên Cổng dịch vụ công quốc gia, trong đó, có 13,7 triệu hồ sơ trực tuyến. Có gần 776,9 nghìn tài khoản định danh điện tử đăng nhập trên Cổng dịch vụ công quốc gia với khoảng 2,57 triệu lượt đăng nhập.
Tiêu biểu, từ ngày 4/5/2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiến hành cho thí sinh toàn quốc đăng ký dự thi chính thức tại phần mềm Quản lý thi tốt nghiệp. Đến ngày 13/5/2023, có hơn 1,025 triệu thí sinh đăng ký dự thi thành công, trong đó thí sinh đặt ký trực tuyến đạt 94,5%, còn lại là các thí sinh đăng ký trực tiếp.
Đáng chú ý, việc thực hiện thí điểm 2 nhóm dịch vụ công liên thông "Đăng ký khai sinh - Đăng ký thường trú - Cấp thẻ bảo hiểm y té cho trẻ dưới 6 tuổi" và "Đăng ký khai tử - Xoá đăng ký thường trú – Trợ cấp mai táng phí" tại Hà Nội và Hà Nam mang lại kết quả khả quan, cơ bản đáp ứng yêu cầu liên thông thủ tục hành chính và sự ủng hộ của người dân. Việc sử dụng bản điện tử giấy khai sinh, trích lục khai tử phục vụ liên thông thủ tục hành chính đã rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, giảm bớt công việc tác nghiệp của các bộ cơ sở khi thực hiện liên thông thủ tục hành chính…
Trong tháng 5/2023, Ban Cơ yếu Chính phủ đã cung cấp 15.121 chứng thư số cho các bộ, ngành, địa phương để sử dụng trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Hệ thống thông tin điện tử các cấp.
Bộ Công an và Ngân hàng nhà nước Việt Nam đã phối hợp, hoàn thành xác thực hơn 25/51 triệu thông tin tín dụng khách hàng vay với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong đó khoảng 83% triệu thông tin khách hàng trùng khớp.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đã nghiên cứu giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đối với dịch vụ ăn uống, chống thất thu thuế, thất thu ngân sách triển khai giai đoạn 2 từ ngày 1/4/2023. Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo Cục Hàng không Việt Nam triển khai thí điểm toàn trình xác thực sinh trắc học khi công dân đi tàu bay tại các Cảng hàng không quốc tế: Cát Bi (từ tháng 2/2023), Nội Bài (từ tháng 4/2023), Phú Bài (ngày 13/5/2023); triển khai thí điểm sử dụng tài khoản định danh điện tử mức 2 đối với hành khách đi tàu bay với các chuyến nội địa từ ngày 1/6-1/8/2023. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội bắt đầu thực hiện chi trả an sinh xã hội dưới hình thức không dùng tiền mặt…
Về phát triển công dân số, đến nay, Bộ Công an đã thu nhận 37,1 triệu hồ sơ cấp định danh điện tử, có 16,5 triệu tài khoản kích hoạt; đã cấp trên 80,5 triệu thẻ căn cước công dân gắn chíp điện tử cho công dân. 30 địa phương cơ bản hoàn thành chỉ tiêu cấp căn cước công dân cho công dân đủ điều kiện trên địa bàn; đẩy mạnh cấp căn cước công dân cho học sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông Quốc gia, thi vào lớp 10…
Đại tá Vũ Văn Tấn cũng thông tin về kết quả đối với các nhiệm vụ: Liên thông nhóm thông tin cơ bản về y tế với sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VneID; kê khai, đăng ký, nộp thuế trên ứng dụng VneID, sử dụng tài khoản định danh điện tử để đăng nhập, xác thực thông tin người nộp thuế trên các nền tảng của ngành thuế, hải quan; kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các cơ sở dữ liệu khác, xác thực, "làm sạch" dữ liệu…
Thời gian qua, việc triển khai cung cấp 25 dịch vụ công thiết yếu theo Đề án 06 có tỉ lệ phát sinh hồ sơ trực tuyến cao, đáp ứng được yêu cầu và nhận được sự ủng hộ của người dân - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Còn tình trạng "cát cứ thông tin", "co cụm dữ liệu"
Về một số tồn tại, hạn chế, đại diện Bộ Công an cho biết, các bộ, ngành còn chậm triển khai nhiệm vụ về chuyển đổi số, mức độ sẵn sàng ứng dụng công nghệ thông tin không đồng đều; hệ thống thông tin chưa được kết nối đồng bộ, phân tán; an ninh, an toàn thông tin chưa được quan tâm đúng mức…
Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến mới tập trung vào số lượng, chưa chú trọng đến chất lượng; việc triển khai số hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính có kết quả thấp. Nhiều cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành triển khai còn chậm. việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành, địa phương còn hạn chế, vướng mắc, còn tình trạng "cát cứ thông tin", "co cụm dữ liệu", "manh mún", "chia cắt"…
Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành thảo luận, đề xuất ý kiến để giải quyết các điểm nghẽn về pháp lý, dịch vụ công, hạ tầng công nghệ thông tin, nguồn lực về tài chính và nhân lực triển khai thực hiện Đề án 06.
Bên cạnh đó, một số ý kiến đề xuất việc rà soát, báo cáo tiến độ các nhiệm vụ theo lộ trình Chỉ thị số 05/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cập nhật dữ liệu nhóm thông tin cơ bản về y tế vào Cơ sở dữ liệu quốc gia; tổ chức thống kê, cập nhật thông tin, dữ liệu về nguồn lực y tế…
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã nghe các bộ, ngành báo cáo khó khăn, vướng mắc và cho ý kiến chỉ đạo cụ thể- Ảnh: VGP/Minh Khôi
Hoàn thiện hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, làm giàu dữ liệu
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh chuyển đổi số là xu hướng không thể đảo ngược, các bộ, ngành có trách nhiệm tiên phong, dẫn dắt. Đây là công việc cần có quyết tâm chính trị và thực hiện đồng bộ. Công tác xây dựng thể chế (thông tư, nghị định, luật) đã có chuyển biến tích cực làm nền tảng cho chuyển đổi số. Người dân bắt đầu được thụ hưởng từ việc cung cấp trực tuyến các dịch vụ công về y tế, giáo dục, chính sách xã hội, đất đai… một cách đơn giản, minh bạch. Hiệu quả về kinh tế trong lĩnh vực thuế, hải quan, ngân hàng… được thể hiện rõ rệt, tạo thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp. Tài nguyên số sẽ từng bước được hình thành trong quá trình số hoá, xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia.
"Nhà nước phục vụ người dân, doanh nghiệp là ở đây", Phó Thủ tướng nói và đề nghị các bộ, ngành cần bám sát kế hoạch chung, theo đúng tiến độ trong việc rà soát, sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật, hạ tầng, cơ chế hướng dẫn bảo đảm liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu khi thực hiện Đề án 06. "Bộ, ngành nào chậm thì các bộ, ngành, địa phương khác cũng bị ảnh hưởng".
Theo Phó Thủ tướng, từ sau Hội nghị giao ban trực tuyến lần thứ năm của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Đề án 06 ngày 25/2/2023 đến nay, công tác chỉ đạo, triển khai Đề án 06 tiếp tục được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Tổ công tác triển khai Đề án 06 các cấp thực hiện rất quyết liệt và đã đạt được một số kết quả.
Bộ Công an, Văn phòng Chính phủ đã phát huy vai trò là cơ quan thường trực, chủ động rà soát, lập danh mục nhiệm vụ cụ thể của từng bộ, ngành, địa phương để tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các văn bản chỉ đạo sát sao và làm cơ sở cho các cơ quan, đơn vị xây dựng Kế hoạch thực hiện.
Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành bám sát các nhóm vấn đề, nhiệm vụ, xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai, đi trước một bước để thúc đẩy các địa phương.
Các bộ, ngành theo thẩm quyền thực hiện rà soát pháp luật, đặc biệt là các cơ chế, chính sách pháp luật liên quan đến quản lý dân cư theo Đề án 06, phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ trong áp dụng quy định về xây dựng văn bản theo trình tự thủ tục rút gọn; hoàn thiện hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, làm giàu dữ liệu và các tiện ích phục vụ người dân; tiếp tục cắt giảm, đơn giản hoá, số hoá, quy trình, thủ tục hành chính trên môi trường điện tử một cách thực chất.
Lựa chọn những dịch vụ công thiết thực, tần suất sử dụng cao
Phó Thủ tướng đề nghị các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm việc tiếp nhận, xử lý hồ sơ trực tuyến, không để tình trạng giải quyết hồ sơ chậm, muộn; rà soát, chuẩn hóa, điện tử hóa mẫu đơn, tờ khai theo hướng cắt giảm tối thiểu 20% thông tin phải khai báo trên cơ sở tái sử dụng dữ liệu đã được số hóa, hoàn thành trong tháng 6/2023; đẩy nhanh việc thực hiện ký số trên thiết bị di động; nghiên cứu, tổ chức triển khai thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc vào địa giới hành chính.
Các bộ, ngành cần kiểm tra, đôn đốc địa phương trong việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính liên thông, nhất là các hồ sơ quá hạn; thường xuyên đánh giá toàn bộ các dịch vụ công trực tuyến đã được cung cấp trên Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan mình và tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, để từ đó lựa chọn những dịch vụ công thiết thực, tần suất sử dụng cao gắn liền nhu cầu hàng ngày của người dân, doanh nghiệp.
Đối với 2 nhóm dịch vụ công liên thông "Đăng ký khai sinh – Đăng ký thường trú – Cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi" và "Đăng ký khai tử - Xoá đăng ký thường trú – Trợ cấp mai táng phí", Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện phần mềm nghiệp vụ chuyên ngành của cơ quan mình, bảo đảm kết nối thông suốt với phần mềm dịch vụ công liên thông; hoàn thiện các tài liệu hướng dẫn; tổ chức đào tạo, tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ cho các địa phương thực hiện.
Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành
Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong tích hợp, xác thực, hiển thị các thông tin, giấy tờ cá nhân trên ứng dụng VNeID, dần thay thế việc cung cấp các giấy tờ cá nhân trong thực hiện các giao dịch, thủ tục hành chính, tiếp tục hoàn thiện ứng dụng VNeID, đa dạng hóa các tiện ích và truyền thông để người dân tham gia sử dụng.
Rà soát, đánh giá việc triển khai phần mềm dịch vụ công liên thông, khắc phục các tồn tại, bảo đảm kết nối thông suốt, cập nhật, đồng bộ trạng thái hồ sơ với hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của địa phương.
Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn các bộ, cơ quan rà soát, xác định những văn bản quy phạm pháp luật cần điều chỉnh ngay sau khi Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) ban hành.
Bộ Thông tin và Truyền thông khẩn trương hoàn hiện Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050; cập nhật, ban hành Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam; đánh giá, công bố chất lượng các nền tảng, hệ thống thông tin, phần mềm, cổng dịch vụ công, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của các bộ, ngành, địa phương và định mức, đơn giá, chi phí xây dựng các hệ thống nêu trên để các bộ, ngành, địa phương tham khảo, lựa chọn.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết phải sửa đổi Nghị định 73/2019/NĐ về quy định quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng về định mức, đơn giá, trình tự thủ tục, cơ chế thuê dịch vụ Công nghệ thông tin phục vụ triển khai Đề án 06 và chuyển đổi số; nghiên cứu phương án thu phí, giá các dịch vụ cung cấp cho người dân, doanh nghiệp.
Bộ Tài chính xây dựng kế hoạch, chủ trì phối hợp với Bộ Công an tập trung triển khai các giải pháp về đồng bộ dữ liệu thuế, sử dụng căn cước công dân, định danh điện tử là mã số thuế và định danh trong các giao dịch điện tử để nâng cao hiệu quả thu thuế. Phấn đấu 100% cơ sở kinh doanh kết nối hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền vào hệ thống dữ liệu của cơ quan thuế, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm như: hoạt động kinh doanh ăn uống, nhà hàng, khách sạn, dịch vụ giải trí, siêu thị…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho phép ban hành cơ chế, chính sách đầu tư cho chuyển đổi số vào hạ tầng, đường truyền, thiết bị, phần mềm và con người; nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án sửa đổi các quy định về đấu thầu để lựa chọn nhà thầu đối với các sản phẩm công nghệ thông tin có tính chất đặc thù (tài nguyên tri thức, sáng tạo, mới, khó xác định giá thầu, ít nhà cung cấp…).
Bộ Công Thương hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật về quản lý hoạt động thương mại điện tử phù hợp với dự án Luật được ban hành theo hướng tích hợp, ứng dụng thẻ căn cước công dân gắn chip, ứng dụng tài khoản định danh điện tử, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thúc đẩy thương mại điện tử, quản lý thuế.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Y tế tăng tốc thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Đề án 06 như cập nhật dữ liệu nhóm thông tin cơ bản về y tế vào cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm phục vụ triển khai sổ sức khoẻ điện tử. Bộ LĐ-TB&XH tiếp tục nắm thông tin, tình hình lao động thất nghiệp, đối tượng chính sách để có phương án chi trả, hỗ trợ kịp thời… Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hoàn thành triển khai thí điểm thu thập, xác minh, cập nhật, làm sạch dữ liệu đất đai, nhà ở…